Davranışsal Finans Temalı Kitap Tavsiyelerim

Davranışsal Finans Temalı Kitap Tavsiyelerim

1. Hızlı ve Yavaş Düşünme (Thinking, Fast and Slow) 

Daniel Kahneman

Nobel ödüllü akademisyen Daniel Kahneman’ın bu kitabı yayınlandıktan kısa bir süre sonra best-seller listelerine girmeyi başarmıştır.  Beynimizin düşünce sistemlerini iki değişik kategoriye ayıran Kahneman refleksif düşünce sistemimizin (Sistem 1) zaman zaman bizi yanılttığını ve analize dayalı düşünce sistemimizin (Sistem 2) önüne geçtiğini ve bunun verdiğimiz kararlarda çeşitli önyargılar ve yanılgılara yol açtığını belirtiyor ve bunlar hakkında Amos Tversky ile yaptıkları bir çok deneyde elde ettikleri gözlem ve bulguları kitapta sergiliyor.  Davranışsal Ekonomi konusuna meraklı olanların mutlaka okuması gereken bir kitap.

2. Misbehaving Richard Thaler

Yine Nobel ödüllü bir akademisyen olan Richard Thaler ‘Misbehaving’ adlı kitabına Davranışsal Ekonominin gelişimini anlatarak başlıyor, Kahneman ve Tversky olan anılarını okuyucular ile paylaşıyor.  Kitabın ilerleyen bölümlerinde bilişsel ve duygusal kısayollar ve bunların neden oldukları yanılgılar ve önyargılar hakkında detaylı bilgiler veriyor.  Bu da mutlaka okunması gereken kitaplardan birisi.

3. Dürtme (Nudge) Richard Thaler ve Cass R. Sunstein

Bu kitapta Prof. Thaler ve bir hukuk profesörü olan Prof. Sunstein, küçük ve önemsiz gibi görünen ayrıntıların insanların davranışlarını büyük ölçüde etkilediklerini gerçek yaşamdan örneklerle anlatıyorlar.  Kitabın anafikri, insanların davranışlarının küçük dokunuşlar (dürtmeler) vasıtası ile olumlu veya olumsuz yönde değiştirilebileceğidir.   Kitapta bu tür dokunuşlar ile sağlıklı beslenme, emeklilik birikimleri, organ bağışı, kredi kullanımı, doğayı koruma, vb. konularda bireylerin yaşamlarının nasıl olumlu yönde etkilenebileceği anlatılıyor.  

4. Davranışsal Finans Prof. Dr. Murat Kıyılar ve Yrd. Doç. Dr. Murat Akkaya)

Kanımca Davranışsal Finans konusunda Türkiye’de yayınlanmış en kapsamlı kitap budur.  Kıyılar ve Akkaya davranışsal finans konularına girmeden önce Risk ve Belirsizlik, Beklenen Fayda Teorisi, Modern Portföy Teorisi, Etkin Piyasa Hipotezi , Finansal Varlık Fiyatlama Modeli gibi kavramlara değinip klasik ekonomiden  davranışsal ekonomiye geçiş yapıyorlar ve bu konudaki tüm kavramları detaylıca ve örnekleriyle açıklıyorlar.  Büyük bir emek verilmiş olan bu kitap tüm davranışsal finans kavramlarının Türkçe karşılıklarını da içinde bulunduruyor.  Çok değerli bir çalışma.

5. Akıldışı Ama Öngörülebilir (Preditably Irratonal) Dan Ariely  

Davranışsal Finans bilim dalının en önemli akademisyenlerinden ve uygulayıcılarından biri olan Prof. Dan Ariely, İngilizce adı  “Predictably Irrational” olan bu ‘best-seller’inde eğlenceli bir dille yaşam boyu verdiğimiz kararlarda ne tür yanılgılara düştüğümüzü anlatıyor.  Akademisyenliğinin yanısıra amatör bir stand-up komedyen olan Ariely’nin mizah gücünün çok yüksek olması bu kitabının keyifle okunmasını sağlıyor.  Türkçesi çıktı mı bilmiyorum ama yazarın “Dollars and Sense” adlı kitabı da son derece eğitici ve eğlendirici.  

6. Behavioral Economics Edward Cartwright

Yukarıdaki kitaplara göre daha akademik bir içeriğe sahip olan bu kitap bir ders kitabı niteliğinde.  Önyargılar ve yanılgılar ile ilgili bir çok deneyi içeren bu kitapta deneylerin metodolojisi ve deneylerde kullanılan istatistiki yöntemler detaylıca açıklanıyor.  Konuya ileri düzeyde merak duyanlara ve akademisyenlere önerebileceğim bir eser.

 

7. Behavioral Finance – What Everyone Needs to Know  Kent Baker, Greg Filbeck, John R. Nofsinger

Davranışsal Ekonomi alanında uzun yıllar çalışmış üç akademisyen tarafından yazılmış olan bu kitabın özellikle giriş bölümündeki (Foundations and Psychological Concepts) temel bilgileri çok yararlı buldum. Kitapta sosyal- kültürel normların kararlarımız üzerindeki etkileri detaylıca anlatılmış.  Yatırımcı Davranışı üzerine de ilginç bir bölüm var.

8. Behavioral Finance and Wealth Management – Michael H. Pompian

Portföy yönetimi veya yatırım danışmanlığı konularında kariyer yapan veya yapmayı düşünen herkesin mutlaka okuması gereken bir kitap.  CFA, CFP ve CTFA ünvanlarına sahip olan Pompian, uzun yıllar Merril Lynch, PNC ve Mercer Investments gibi kurumlarda çalışmış, tecrübeli bir pratisyen.  Kitabında yatırım konularını etkileyen tüm kısayolları ve önyargıları analiz ediyor ve portföy yöneticilerine ve yatırım danışmanlarına yatırımcıları bunlardan nasıl koruyacakları konusunda yön gösteriyor. 

9. Hayatın İçindeki İktisat Derleyenler: Emrah Aydınonat, Ü. Barış Urhan  

Türkiye’de davranışsal ekonomi konusunda yapılmış çalışmaları derleyen bir kitap.  Aydınonat ve Urhan, kendileri gibi değerli akademisyenler olan Şule Alan, Seda Ertaç, Emin Karagözoğlu,  Emin Köksal, Serkan Küçükşenel, Mehmet Yiğit Gürdal, Tuna Çakar, Levent Neyse, Özlem Özdemir ve Ceyhun Elgin’in davranışsal ekonomi temalı makalelerine yer vermişler.  

Bunların yanısıra Ticaret Bakanlığı bünyesindeki Davranışsal Kamu Politikası ve Yeni Nesil Teknolojiler Dairesi Başkanlığı’nda bu konularda önemli çalışmalar yapan Daire Başkanı Muhammed Emin Torunoğlu ve ekip arkadaşları Yasin Uzun, Hatice Şafak Bozkır ve Bilge Kale’nin ihracatçıları desteklemek amacı ile yaptıkları “dürtü” çalışmalarını anlattıkları makale oldukça ilginç.

10. Hile Ekonomisi Doç. Dr. Utku Altinöz, Pedagog Hasip Altunöz

Mark Twain’in “İnsanları kandırmak, kandırılmış olduklarına ikna etmekten kolaydır” sözü ile başlayan kitap irrasyonel davranışlarımızı ve bunların nedenlerini inceliyor ve geçmişte yaşanmış olan finansal skandallardan, piyasa dolandırıcılıklarından örnekler veriyor.  Keyifle okunabilecek, yararlı bir kitap.

11. Why Smart People Make Dumb Mistakes With Their Money Kerry Johnson, MBA, Ph.D.

Kerry Johnson kendileri ‘akıllı insanlar’ olarak gören bizlerin parasal konularda yaptığımız hataların bilişsel ve duygusal nedenlerini mizahi bir dille inceliyor.  İlginç ve rahat okunan bir kitap.

12. Secure Retirement – Connecting Financial Theory and Human Behaviour Jacques Lussier, CFA

CFA Institute konferanslarında kendisini şahsen tanıma şansını bulduğum Jacques Lussier Kanadalı bir akademisyen ve pratisyen.  20 yılı aşkın bir süre büyük portföy yönetim şirketlerinde CIO olarak çalışmış olan Lussier, 10 yılı aşkın bir süredir de HEC Montreal Üniversitesi’nde akademisyen olarak çalışmalarını sürdürüyor.   Bu Lussier’in dördüncü kitabı.  Kitap emeklilik dönemine hazırlanma konusunda yaptığımız hataları gözler önüne seriyor ve güvenli bir emeklilik için yapmamız gerekenleri anlatıyor. Bu konuda okuduğum en kapsamlı kitap budur diyebilirim. Kitaba www.cfainstitute.org sitesindeki “Research Foundation Monographs” bölümünden ulaşabilirsiniz.

13. Kıtlık (Scarcity)  Sendhil Mullainathan, Eldar Shafir

Mullainathan ve Shafir bu ilginç kitapta parasal ve zamansal yetersizliklerin insanların davranışlarına olan etkilerini yapmış oldukları araştırmaların sonuçlarına dayanarak anlatıyorlar. Kıtlık kelimesini "ihtiyacımız olduğunu düşündüğümüzden daha azına sahip olmak" olarak açıklayan yazarlar, para ve zaman kıtlığının insanların zihinlerini esir aldığını ve kıtlık dönemlerinde insanların daha odaklı, dikkatli ve verimli olduklarını vurguluyorlar.  Ancak, kıtlığın zaman zaman insanları "tünelleme"ye yönlendirdiğini belirten yazarlar, kıtlığın böyle durumlarda insanları dar bir görüş alanına hapsederek daha önemli şeyleri ihmal etmelerine yol açtığını belirtiyorlar.  Herkesin okuması gereken bir kitap olduğunu düşünüyorum.

14. Senin Kararın! (mı)? Çeşitli yazarlar-Ticaret Bakanlığı Yayını 

Ticaret Bakanlığı bünyesinde oluşturulmuş olan 'Davranışsal Kamu Politikaları Ünitesi tarafından hazırlanmış olan bu kitapta davranış bilimlerinin temelleri, bu alandaki Türkiye ve dünyadaki çalışmalar, Türkiye'deki ve çeşitli ülkelerdeki davranışsal kamu politikaları uygulama örnekleri ile anlatılıyor.  Kitabın linkine internet üzerinden ücretsiz olarak ulaşmak mümkün.